Li Brezîlyayê ji ber kêmbaranê rêjeya ava çemê Amazonê her ku diçe kêmtir dibe.
Lê aliyê din bi kêmbûna avê re asarên dîrokî yên ku demeke dirêje di binê avê de mane hatin dîtin.
Li gorî arkeologan ev asar ên hezar û 2 hezara sal berê ne.
Ji ber ku baran kêm dibare sal bi sal ava çemê Amazonê vedikişe û tirs heye ku çem zuha bibe.
Ji ber vê yekê mirov dikare li Brezîlyayê qala hişkesaliyê bike.
Lê li aliyê din, piştî ku kêm baran bariya û ava çemê Amazonê vekişiya, hinek şiklên li ser keviran xêzkirî derketin holê.
Ev asarên ku derketine holê û hatine dîtin, arkeolog texmîn dikin ku berî hezar salan li ser keviran hatine niqirandin.
Hin ji van asaran berê di sala 2010’an de dîsa ava çem vekişiyabû ji hêla arkeologan ve hatibûn dîtin.
Lê di van salên dawî de bi vekişîna avê re hinekî din hatin dîtin.
Ev kevir li bajarê Manausê yê li bakurê Brezîlyayê ne.
Arkeolog Jaime Oliveira ji çapemeniya herêmî re peyivî û got:
“Berî ku vir bibe mêhtingeh ev şikil li ser keviran hatine çêkirin. Em texmîn dikin ku ev sûretên li ser keviran di navbera hezar sal û du hezar sal berê de hatine xêzkirin.
Tehtekî din heye ku em texmîn dikin; mirovên xwecihî serê tîrên xwe pê tûj û seqa kirine.
Av çem sal bi sal kêm dibe û ev kevirên hatine verotin derdikevin holê.
Mînak, Yekşema borî ava çem heta 13 metroyan daket.
Hikûmeta Brezîlyayê jî rewşê bi guherîna rewşa avhewayê û germbûna global rave dike.
Nexasim rewşa jê re El Nîno tê gotin bandorê gelekî li herêmê dike.
