Ewropa hewil dide, Rûsya bi cezayan ji Ûkrayna bide derxistin. Ji bo vê yekê, hemû rêyên ku aboriya Rûsya lewaz bike daye pêş xwe. Rûsya jî ji roja êrişa li dijî Ûkrayna dayî despêkirin û heta niha cara yekem, gefa qutkirina gaza xwezayî li Ewropa dixwe. Welatên YE jî ji bo kêmkirina gaza û petorla Rûsya, li rêbazên bilez digere. Bi vê armancê, lîderên 27 welatên yekîtiyê wê li Fransa bicivin.
Di demekê de ku êrîşa Rûsyayê ya li ser Ûkraynayê di roja 14’an de ye, Moskow ragihand ku dibe ku ambargo li ser herikîna gazê ya ji xeta Boriya Nord Stream 1 were danîn.
Alîkarê Serokwezîrê Rûsyayê Aleksandr Novak, bal kişand ser biryara Almanyayê ya ji bo rawestandina projeya Nord Stream 2 û got,
“Mafê me jî heye ku em bertek nîşan bidin û ambargoyê deynin ser xeta boriya Nord Stream 1 ku niha bi kapasîteya ji sedî 100 dixebite.”
Aleksandr Novak diyar kir ku heta niha di vî warî de ti biryarek nehatiye girtin û ji ambargoya muhtemel tu kes qezenc nake.
Novak îdia kir ku sûcdariyên siyasetmedarên Ewropî “Rûsya dihêle ku biryarek wiha bigire.”
Almanyayê biryar dabû ku projeya Nord Stream 2 bi armanca cezayên êrişa Rûsya ku 24’ê Sibatê li dijî Ûkrayna dayî despêkirin, rawestîne.
Novak diyar kir ku ew daxuyaniyên siyasetmedarên Ewropayê yên derbarê ambargoya li ser îthalata madeyên xam ên ji Rûsyayê ji nêz ve dişopînin û ev tişt anî ziman:
“Pir eşkere ye ku devberdana ji nefta Rûsyayê wê li bazara cîhanê bibe sedema felaketekê.
Bermîlek nefta xav dikare heta 300 dolarî bilind bibe.”
Ewropa piraniya hewcedariya xwe ya petrolê ji Rûsyayê dikire.
Ji sedî 30’ê hewcedariya salane ya neftê ya bi qasî 500 milyon ton ji Rûsyayê tê kirîn.
Herwiha ji sedî 40’ê gaza xwezayî û nîvê komirê jî ji Rûsyayê tê.
Ewropa dixwaze girêdana xwe ya bi enerjiya derve re kêm bike
Ji aliyê din ve, Yekîtiya Ewropayê (YE) bi alozbûna têkiliyên bi Rûsyayê re û rêjeya bilindbûna bihayê enerjiyê, lez da xebatên xwe yên ji bo veguherîna enerjiyê.
Komîsyona YE ji bo serxwebûna yekitiyê di temînkirina enerjiyê de doh planên xwe ji raya giştî re eşere kir.
Seroka Komîsyona YE Ursula von der Leyen diyar kir ku plan bi taybetî gaza xwezayî ya şil a ku bi lûleyan tê veguheztin vedihewîne û ev binesaziya navborî dikare di pêşerojê de ji bo hîdrojenê were bikar anîn.
Di nav pêşniyarên Komîsyona YEyê de, wê hîn zêdetir li ser hilberîna enerjiyê ya ji ba û hîdrojenê kar were kirin.
Serokên dewlet û hikûmetên 27 welatên endamên YE yê jî wê di lûtkeya du rojî ya li bajarê Versailya yê Fransayê bê lidarxistin da li ser vê mijarê rawestin.
Di civîna bilind ya wê sibe dest pê bike de, tê pêşdîtin ku welatên endam ji bo kêmkirina gaz, enerjî û petrola rûsî wê li hev bikin.
Di lûtkeyê de endamtiya Ûkraynayê ya ji bo yekîtiyê jî wê were rojevê.
