Ji ber bûyerên karasata xwezayî, par her roj 115 kesan jiyana xwe ji dest dane. Her wiha her roj 202 milyon dolar jî ziyana pêk hatiye. NY ji bo van daneyan kêmtir bike, zendên xwe badaye. Ji ber vê yekê NY armanc dike ku pergalên hişyariya zû yên ku berê li welatên dewlemend hatî bicihkirin, li welatên din jî bicih bike. NY ji bo vê yekê, Rêxistina Meteorolojiyê ya Cîhanê (WMO) û ajansa meteorolojiyê ya NY erkdar kir.
Neteweyên Yekbûyî (NY) ji ber zêdebûna bandorên krîza avhewayê armanc dike ku ji bo şert û mercên nebaş ên hewayê li hemî welatên cîhanê pergalên hişyariya zû bicîh bîne.
Sekreterê Giştî yê NY Antonio Guterres projeya pêkanîna sîstema hişyariya zû ya 5 salan a li dijî felaketên xwezayî li tevahiya cîhanê ragihand.
Antonio Guterres diyar kir ku projeya wê bi Rêxistina Meteorolojiyê ya Cîhanê (WMO) ya navenda wê li Cenevê ye, were kirin, armanc dike ku pergalên ji berê de li welatên dewlemend û pêşkeftî hene li welatên din jî werin bicihkirin.
Guterres bal kişand ser vê yekê ji sêyan yekê nifûsa cîhanê, nikarin ji van sîsteman sûd werbigirin û wiha got:
“Rewşa Afrîkayê hîn xerabtir e, ji sedî 60’ê nifûsê ji vê parastinê bêpar in.”
Sekreterê Giştî yê NY diyar kir ku ev yek ji ber xirabûna krîza avhewayê nayê qebûlkirin û daxuyakirin ku divê ji bo her kesî pergala pêşbîniya hewayê bê pêşxistin.
Pergalên hişyariya zû şert û mercên atmosferê yên li ser erd an di avê de dişopînin da ku dijberiya hewayê ya pêşerojê li bajar, deverên gundewarî, çiya an deverên peravê pêşbîn bikin.
Berfirehkirina karanîna van pergalan her ku diçe girîngtir dibe.
Taybet di demekê ku gurherîna avhewa ya li cîhanê bi bûyerên kujer yên xwezayî re zêde bûye.
WMO: Rojane 115 kes dimirin, 202 milyon dolar ziyana madî dide
Rapora WMO ya li ser karesatên xwezayî ku sala borî hat weşandin eşkere kir ku di nîvê sedsalê de, karesatên avhewa û avê rojane bi navîna 115 kes mirine û 202 milyon dolar zirara madî kirine.
Karesata lehiyê ya li Awistralyayê yek ji mînakên herî dawîn ên karesatên xwezayî ye ku ji ber krîza avhewayê pêk tê.
NY, hevkarên wê û gelek hikûmet ji bo germahiya global di 1,5 pileyî de bisînor bikin, projeyên cihêreng pêk tînin.
Serekê NY, WMO û ajansa meteorolojiyê ya NY, heta konferansa avhewa ya ku wê Mijdarê li Misir were lidarxistin, erkdar kir ku planek çalakiyê ji bo pergalên hişyariya zû çêbikin.
Tê gotin, WMO li ser pergalên hişyariyê dixebitre.
Her weha pergala pir-hişyariya heyî ya li hember karesatên wekî bahozên tropîkal û lehiyên pêşwext dixebite.
