Piştî kuştina kesekî Afro Amarîkî ji aliyê polîsan ve, li DYA xwepêşandanên ku despêkirî bilez belav dibe. Xwepêşandan êdî metirsiya isyanekê di nava welat de daye avakirin. Hikumeta DYA her çiqasî dixwaze çalakiyan kontrol bike lê heta niha bi ser neketiye.
Heta niha li 16 Eyalet û 25 bajaran qedexeya derketina derve hatiye ragihandin. Serokê DYA Donald Trump, çepgiran weke sucdarê xwepêşandanan diyar kir.
Li her devera dewletên yekbûyî yên Amerîkayê, gotinên dawî yên welatiyê Afro Amerîkî George Floyd, ê ku roja duşema borî li Minneapolîs ji aliyê polîsan ve hate kuştin, bilind dibe.
‘Ez nikarim nefes bistînim.’
Gef, êriş, lêdan, binçavkirin bi têra rawestandina hêrsa bi sed hezaran, ku bi dîruşmeya ‘heke edalet tinebe, ewlehî jî nîne’, li kolanane nake.
Rayedarên Amerîkî ku bi tundiya polîsan nikarin, pêşî li protestoyan bigrin, li 9 eyaletan hêzên muhafizên netewî daxistin kolanan.
Ev yek jî têr nekir, li 25 bajarên 16 eyaletan qedexeya derketina derve ragihandin.
Tevî vê yekê şeva şemiyê, ji New York heta Los Angelesê, kolanên bi dehan bajaran hîna germtir derbas bû.
Li bajarê Los Angelesê xwepêşanderan kolanên mezin girtin û wesayîtên polîsan şewitandin.
Li bajarê Salt Lake City, nijadperestek ku ji dirûşmeya ”jiyana çerm reşan hêjaye’, bi kêr, tîr û kevanê êrîşî xwepêşanderan kir.
Xwepêşander bi ser de çûn û ew rawestandin.
Li bajarê Seatle jî polîsan gule berdan xwepêşanderên ku wesayîtên wan şewitandin.
Li eyaleta Minnesota ku George Floyd hate qetilkirin, serokê amerîka Donald Trump tevahiya muhafizên neteweyî, ango 10 hezar muhafiz daxist qadan û bi gotina ‘lîstok nîne’ gef li xwepêşanderan xwar.
Lê disa jî bi hezaran kes kolanên Mineapolîs tije kirin û li hember şiddeta dijwar a polîs û muhafizan gav paşde neavêtîn.
Polîsan bi guleyên plestîk û gaza îsotê êrişî rojnamevanan jî kirin, 4 rojnamevan birîndar kirin, rojnamevanek jî kirin bin çavan.
Li bajarê Indianapolis, di dema xwepêşanan de kesek hate kuştin, kesek jî birîndar bû.
Li New Yorkê ku çalakî her roj zêde dibin, polîsan wesayîtên xwe bi ser barikateke xwepêşanderan ve ajotin.
Şaredarê New Yorkê Bill de Blasio, ji buyerê xwepêşanderan berpirs girt.
Li gor polîsê New Yorkê jî, di çalakiyan de heta niha 200 kes hatina binçavkirin.
Berevajî gelek deveran, li bajarê New Jersey, polîs tevlî xwepêşanderan bûn û meşiyan.
Li paytext Washingtonê jî, navenda çalakiyan, Qesra Spî bû.
Serokdewlet Donald Trump, gef li xwepêşandêran xwar û ew weke sucdar bi nav kir.
Trump her wiha çepgir sûcdar kirin û got, ‘Antîfaşîst û çepgirên radîkal. Kesek din sûcdar nekin’
