Ji ber guherîna demsalan, germahî û zuhabûn rewşa jiyanê zehmet dike.
Zanyar hişyarî didin ku di guherîna avhewayê de serdemek nû despê kiriye.
El Nîno ya ku bi sarkirina avên Pasifîkê û daxistina pileya germahiyê xwedî roleke sereke ye, ji dema xwe mehek an du meh zûtir pêk hat.
Ev bûyer nîşan didin ku em di guherîna avhewayê de, derbasî serdemeke xeternak bûne.
Zanyar hişyarî didin ku germahiya gerstêrkê ya navîn gihîştiye asta rekorê û divê di vî warî de tedbîrên lezgîn bên girtin.
Di vê havînê de, bayên dijwar û şewatên daristanê li piraniya bakurê Amerîkaya Bakur çend ji bûyerên neasayî ne ku di van demên dawî de qewimîne.
Ji Enstîtuya Lêkolînên Avhewayê ya Potsdamê Stefan Rahmstorf got:
“Nayê pêşdîtin ku gerstêrka me ji ber bikaranîna sotemeniyên fosîl germtir bibe, lê ji bo me mirovan û ekosîstemên em pê ve girêdayî ne, xeternak e.”
Nîşaneyên bûyerên guherîna avhewayê
Hin bûyerên ku nîşan didin ku guherîna avhewayê ketiye serdemek nû ev in:
Germbûna Oqyanûsê.
Piraniya gerstêrkê di bin oqyanûsan de ye.
Ji sedî 90 germahiyê ji ber gazên wekî karbondîoksît û metanê çêdibe.
Di meha Nîsanê de, germahiya oqyanûsa cîhanê 21,1 pile zêde bû.
Hevgirtina gaza serayê û destpêka pêkhatina El Nino weke sedema vê rewşê hate nîşandan.
Xizmeta Guhertina Avhewayê ya Copernicus daneyên germahiya oqyanûsê ya li Atlantîka Bakur û germahiya deryayê li nêzî Îrlanda, Brîtanya û Deryaya Baltîkê nîşan dide, eşkere kir.
Dûmana şewata daristanê..
Dumana şewata ku ji bakurê Kanadayê derket asta hewayê li rojhilatê Amerîkaya Bakur gihand asteke xeternak.
Lê zanyar pêşbînî dikin ku şewat û dûmanê wê li Rojhilat bêtir guhertinan bixwere bîne.
El Nîno ku avên Pasîfîkê sar dike û germahiya gerdûnî dadixet, mehek an du meh zûtir ji demên berê qewimî.
Pispor dibêjin ku El Nîno wê ji her dem bêtir wext hebe ku bihêz bibe.
Rêxistina Meteorolojiyê ya Cîhanê texmîn dike ku ji sedî 98 egeriya wê heye ku dinava 5 salên pêş de, pleya germahiyê ji ya mîna 2016’an derbas bike.
Qeşaya li derya Antlanttîkê kêm dibe
Zanyar diyar dikin ku qeşaya deryayê ya li Antarktîkayê di asteke rekorê de kêm dibe.
Li gorî Navenda Daneyên Berf û Qeşayê ya Neteweyî, 27’ê Hezîranê rêşeya herêma qeşayê bixwe girtî 11,7 mîlyon kîlometre çargoşe bû.
Ev yek navîna dema 1981-2010’an e.
Lê ev dane 2,6 mîlyon kîlometre çargoşe kêm bûye.
