Ji 2020’an ve Gabon bû welatê heştemîn yê Afrîkayê ku darbe lê pêk hatî.
Amerîka û Îngilîstanê darbeya li Gabonê pêk hat şermezar kirin.
Hemwextî vê, YE’yê bal kişand ser nelirêtiyên di hilbijartinan de pêk hatîn.
Dewletên Yekbûyî yên Amerîka DYA û Îngilîstanê darbeya li Gabona yek ji welatên Afrîkaya Navîn ku pêk hatî şermezar kirin.
Welatan diyar kirin ku îdiayên nelirêtiyê di hilbijartinên serokomariyê yên ku roja şemiyê li Gabonê hatin kirin de bi fikar hatin nirxandin.
Komek ji leşkerên payebilind ên Gabonê doh ragihandin ku bi betalkirina encamên hilbijartinê dest danîne ser desthilatdariyê.
Pêştir Komisyona Hilbijartinan ragihandibû ku Serokomar Elî Bongo di hilbijartinan de bi ser ketiye û mafê wî yê sêyem jî heye, ev darbe pêk hat.
Dema ku muxalefetê îdîa kir ku di hilbijartinê de sextekarî hatiye kirin, Bongo ev îdîa red kir.
Malbata Bongo ji dewlemendên cîhanê ne
Li Gabonê, ku malbata Bongo 56 sal in desthilatdar e, Elî Bongo 2009 deshilatdarî ji bavê xwe Omer girt.
Li welatê di warê petrolê de dewlemend 2,3 milyon kes lê dimînin.
Piraniya nifûsa welat di nava xizaniyê de ye.
Malbata Bongo demek dirêj bû hedefa sûcên gendeliyê.
Li gorî daneyên Transparency International ku di qada têkoşîna li dijî gendeliyê de xebatên xwe dimeşîne, malbata Bongo ku di nava malbatên herî dewlemend ên cîhanê de tê binavkirin.
Li Fransayê xwedî bi dehan mal û milkên bi milyonan euro ye.
Daxuyaniyek bi heman rengî ji Wezareta Derve ya Brîtanyayê jî hat.
Neteweyên Yekbûyî û Yekîtiya Afrîkayê jî derbe şermezar kirin.
Ji ye girîngiya neheqiya li ser hilbijartinê
Nûnerê Bilind ê Têkiliyên Derve û Polîtîkayên Ewlekariyê yê YE Josep Borrell bal kişand ser nelirêtiyên di hilbijartinê de û got;
Rewşa Gabonê bi krîza Nîjerê re nayê muqayesekirin (hevrûkirin).
Borrell bal kişand ku piştî ku Bongo hilbijartineke neadil bi ser ket, artêşê mudaxele kir û got, “Helbet derbeyên leşkerî ne çareserî ne, lê divê em ji bîr nekin ku berê li Gabonê hilbijartinek tijî neheqî hebû.” Wî destnîşan kir ku ew bû. tê.
Gabon ji sala 2020’an ve bûye heştemîn welatê Afrîkaya Rojava û Navîn ku darbe lê tê kirin.
Piştî derbeyên li Burkina Faso ya 2020’an û li Malî a 2022’an, artêş di dawiya Tîrmehê de li Nîjerê desthilatdarî bidest xist.
